Domowy jogurt naturalny

Od jakiegoś czasu zainteresowana byłam przygotowaniem domowego jogurtu naturalnego. Czytałam, że to nic trudnego a efekty są świetne. Jogurt wychodzi pyszny, zdrowy, tańszy i przede wszystkim mamy świadomość co jemy. Ostatnio natknęłam się na jogurtownicę na sklepowej półce i już nie mogłam się oprzeć. Do przygotowania jogurtu wcale nie potrzeba nam specjalnego urządzenia lecz jestem gadżeciarą i taki sprzęt bardzo ułatwia pracę. Także jeśli ktoś może sobie pozwolić na jogurtownicę to polecam serdecznie jej zakup, tym bardziej, że jej koszt nie jest wielki. Niniejszy wpis nie będzie zwięzłym przepisem a raczej opisem jak taki jogurt przygotować w warunkach domowych. Z pomocą przyszła mi instrukcja oraz książeczka załączona do mojej jogurtownicy. No i najważniejsze, to nie jest wpis sponsorowany :)

Jak powstaje jogurt?
Jogurt naturalny powstaje podczas fermentacji mleka. Bakterie kwasu mlekowego, zwane również bakteriami jogurtowymi, przetwarzają zawartą w mleku laktozę (cukier mlekowy) na kwas mlekowy. Aby ten proces mógł nastąpić bakterie muszą mieć odpowiednią temperaturę, w której kultury bakterii mogą się optymalnie namnażać. Dlatego jogurtownica jest bardzo dobrym rozwiązaniem, ponieważ przez cały czas utrzymuje pożądaną temperaturę bez kombinowania.

Jakie mleko?
Do wytworzenia jogurtu można użyć mleka pełnego, o obniżonej zawartości tłuszczu, mleka chudego lub odtłuszczonego. Nadaje się każde mleko – surowe mleko, mleko prosto od krowy, mleko świeże lub pasteryzowane, UHT. Zarówno krowie, owcze czy kozie a nawet roślinne. Im wyższa zawartość tłuszczu w mleku, tym jogurt będzie gęstszy. Mleko UHT ma natomiast najmniej wartości odżywczych. W przypadku braku możliwości użycia mleka surowego, najlepszym rozwiązaniem jest mleko świeże w butelkach, które można znaleźć na półkach w lodówce sklepowej.

Kultury jogurtowe
Żywe kultury jogurtowe potrzebne do przygotowania domowego jogurtu naturalnego może kupić w saszetkach lub fiolkach lecz także znajdują się w jogurcie naturalnym kupowanym w sklepie, jogurcie w proszku oraz oczywiście później w naszym domowym jogurcie – starczy później na przygotowanie 6-8 litrów jogurtu. Po tym czasie lepiej kupić nowy starter.

Jako starter, kupny jogurt naturalny to chyba najlepsze rozwiązanie, lecz musi to być jogurt, który w swoim składzie ma tylko mleko i żywe kultury bakterii, nie jest pasteryzowany i nie zawiera mleka w proszku. Ponadto najlepiej gdy podana na opakowaniu jogurtu zawartość tłuszczu jest taka sama, jak użytego mleka. W przeciwnym razie jogurt nie będzie odpowiednio gęsty a na powierzchni będzie gromadzić się woda. Oczywiście to nie dyskwalifikuje jogurtu jako nieudanego i jak najbardziej można spożywać, wystarczy zamieszać i cieszyć się domowym smakiem.

Przygotowanie mleka
Wybór mleka to również odpowiednie jego przygotowanie. W przypadku użycia mleka surowego lub świeżego prosto od krowy należy je najpierw zapasteryzować, podgrzać aby unieszkodliwić inne znajdujące się w mleku bakterie, które mogłyby popsuć jogurt. Mleko należy podgrzać niemal do punktu wrzenia, ale uwaga – nie należy go zagotować. Jogurt wtedy będzie miał gorszy smak i nie będzie odpowiednio gęsty. Najbardziej optymalna temperatura to 75-80^oC utrzymując tą temperaturę 2 minuty, termometr jest tu niezawodny.

Zanim doda się kultury jogurtowe mleko musi mieć 45^oC, także podgrzane wcześniej mleko należy schłodzić (zostawić na kuchence aż samoczynnie się schłodzi) lub mleko pasteryzowane podgrzać do 45^oC.

Wytwarzanie jogurtu
Jogurt można przygotować z zimnego lub ciepłego mleka, lecz niewątpliwym jest fakt, że lepiej kultury bakterii namnażają się w ciepłym mleku. Temperatura mleka powinna wynosić 45^oC i nie może jej przekraczać aby nie zniszczyć  kultur jogurtowych.

Do przygotowanego mleka należy dodać 100 ml jogurtu naturalnego/1 litr mleka lub odpowiednią porcję żywych kultury bakterii podaną na opakowaniu i dobrze wymieszać. Mleko z kulturami bakterii przelać do słoiczków, zamknąć pokrywki i zostawić w cieple na 8-10 godzin, w temperaturze 42-45^oC. Po tym czasie słoiczki z jogurtem należy wstawić do lodówki na kilka godzin. Po schłodzeniu jogurt jest już dobry do jedzenia. Taki domowy jogurt należy zjeść do 5 dni.

Co zamiast jogurtownicy?
Jak napisałam wyżej, jogurt musi dojrzewać 8-10 godzin w temperaturze 42-45^oC. Niewątpliwie najlepszym rozwiązaniem jest jogurtownica, która taką temperaturę utrzymuje przez cały okres, jest dość małym urządzeniem i nie zajmuje wiele miejsca. Zamiast jogurtownicy można słoiki zawinąć w koc i postawić koło ciepłego kaloryfera lub wstawić do piekarnika i utrzymywać 42-45^oC. Można również przelać jogurt do termosu, który pomoże utrzymać odpowiednią temperaturę, zawinąć dodatkowo w koc. Można również wykorzystać thermomix czy inne multicookery, które mają taką opcję podgrzewania przez 8-10 h. Ważne aby nasz jogurcik miał ciepło. Więc jak widzicie, jogurtownica to chyba najlepsze rozwiązanie bo żaden kocyk przez 8-10 nie utrzyma równomiernie takiej temperatury.

Możliwe błędy

• grudki w jogurcie – mleko było za gorące, mleko nie było dobrze wymieszane ze starterem, mleko było zepsute 
• płyn na powierzchni – jogurt za długo był w jogurtownicy lub został wyjęty za wcześnie, nie został dostatecznie schłodzony
• jogurt jest za miękki – użyto mleka i startera jogurtowego o różnej zawartości tłuszczu, czas dojrzewania był za krótki, kultury jogurtowe nie były dostatecznie świeże